บางครั้งเรื่องที่เราไม่อยากนึกถึงในชีวิต ก็กลับโผล่มาในความคิดซ้ำ ๆ เหมือนแผลเรื้อรังที่ยังไม่หายขาด
สิ่งเหล่านี้คือ “ปมในใจ” ที่อาจเกิดจากความทรงจำเจ็บปวด เหตุการณ์รุนแรง หรือแม้แต่คำพูดบางคำในอดีตที่ฝังอยู่ลึกจนส่งผลต่อการใช้ชีวิตในปัจจุบัน
ข่าวดีก็คือ ยังมีวิธีคลี่คลายปมเหล่านี้ได้ นั่นคือ EMDR เทคนิคจิตบำบัดที่ได้รับการยอมรับในระดับสากล ซึ่งช่วยให้ผู้มีปัญหาก้าวข้ามบาดแผลทางใจได้อย่างมีประสิทธิภาพ
EMDR คืออะไร? เข้าใจง่าย ๆ ในไม่กี่บรรทัด
EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) ไม่ใช่การนั่งเล่าเรื่องซ้ำ ๆ จนร้องไห้ แต่เป็นการใช้เทคนิคกระตุ้นสมองทั้งสองซีก ผ่านการเคลื่อนไหวของตา เสียง หรือการสัมผัส เป้าหมายคือ ช่วยให้สมองจัดเก็บความทรงจำที่เคยทำให้เจ็บปวด ให้กลายเป็นเพียงเรื่องหนึ่งในชีวิตที่เราสามารถมองย้อนกลับไปได้โดยไม่รู้สึกเจ็บเท่าเดิม
พูดง่าย ๆ ก็คือ จากเดิมที่ความทรงจำนั้นมีอำนาจกดเราลงทุกครั้งที่นึกถึง EMDR จะช่วยให้เรา “เลิกตกหลุมอารมณ์เดิม” และมีพื้นที่ในใจสำหรับเติมความสุขใหม่ ๆ เข้าไปแทน
ทำไม EMDR ถึงช่วยแก้ปมในใจได้
ปมในใจไม่ใช่แค่เรื่องในความคิด แต่ฝังอยู่ในความรู้สึกและปฏิกิริยาของร่างกาย แค่มีสิ่งมากระตุ้นแม้เพียงเล็กน้อย ก็อาจดึงเราให้กลับไปอยู่ในอารมณ์เดิมโดยไม่รู้ตัว โดย EMDR จะเข้ามาช่วยคลี่คลายปมเหล่านี้ด้วยกระบวนการที่ค่อยเป็นค่อยไป และปลอดภัย ซึ่งสามารถอธิบายเป็น 5 เหตุผลได้ดังนี้
1. เข้าถึงความทรงจำได้อย่างปลอดภัย
นักจิตวิทยาจะพาเราเข้าสู่ความทรงจำที่เกี่ยวข้อง โดยสร้างสภาพแวดล้อมที่มั่นคงและปลอดภัย ทำให้กล้าที่จะเผชิญหน้ากับเหตุการณ์นั้น
2. กระตุ้นสมองให้ประมวลผลใหม่
ใช้เทคนิคการกระตุ้นสองข้าง (Bilateral Stimulation) เพื่อให้สมองซีกซ้ายและขวาทำงานร่วมกัน จึงช่วยปรับการเก็บและการตีความความทรงจำให้เป็นกลางมากขึ้น
3. ลดพลังของอารมณ์ด้านลบ
จากเดิมที่เพียงแค่คิดถึงก็รู้สึกเจ็บปวด EMDR จะช่วยทำให้ความรู้สึกเหล่านั้นจางลง เหมือนลด “ระดับเสียง” ของความทุกข์ในใจ
4. เปิดพื้นที่ให้มุมมองใหม่
เมื่ออารมณ์ลบไม่กดทับ เราจะสามารถมองเหตุการณ์เดิมด้วยสายตาที่ต่างออกไป ทำให้เห็นข้อเท็จจริงมากกว่าอารมณ์
5. ส่งผลดีต่อชีวิตประจำวันทันที
หลังจบกระบวนการบำบัดหลายคนรู้สึกเบาใจขึ้น นอนหลับดีขึ้น และสามารถสร้างความสัมพันธ์ที่ดีได้อีกครั้ง เพราะไม่ถูกปมเก่ามาฉุดรั้งไว้อีกต่อไป
ใครบ้างที่เหมาะกับการบำบัดด้วย EMDR
ไม่ใช่ทุกคนที่จะต้องใช้ EMDR แต่สำหรับบางคนวิธีนี้อาจเป็นกุญแจสำคัญที่ช่วยปลดล็อกปมในใจ และทำให้ชีวิตเดินหน้าต่อได้ โดยกลุ่มที่มักได้รับประโยชน์จาก EMDR ได้แก่
- คนที่มีเหตุการณ์รุนแรงฝังใจ เช่น อุบัติเหตุ การสูญเสีย หรือถูกทำร้าย
- คนที่มีความทรงจำแย่ ๆ คอยหลอกหลอนอยู่บ่อย ๆ จนรบกวนการใช้ชีวิต
- ผู้ที่รู้สึกว่าตัวเองติดอยู่กับปมในใจเดิม ๆ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องครอบครัว ความรัก หรือความล้มเหลวในอดีต
หลังบำบัดด้วย EMDR จะเป็นยังไง
หลายคนพบว่าตัวเองสามารถนึกถึงเหตุการณ์เดิมได้อย่างเป็นกลาง ไม่ถูกดึงให้จมอยู่กับความรู้สึกเดิม ๆ อีกต่อไป และบางคนเริ่มมีพลังและความมั่นใจกลับมา กล้าลองทำสิ่งใหม่ ๆ หรือก้าวสู่ความสัมพันธ์รูปแบบใหม่โดยไม่ยึดติดกับอดีต
บทสรุป
EMDR ไม่ใช่เวทมนตร์ แต่เป็นกระบวนการจิตบำบัดที่ช่วยให้เราคลี่คลายปมในใจได้อย่างลึกซึ้งและปลอดภัย ถ้าคุณพร้อมที่จะปล่อยวางความเจ็บปวดในอดีต Happy Me Clinic มีทีมนักจิตวิทยาที่อบอุ่น เข้าใจ และพร้อมเดินไปกับคุณในทุกขั้นตอนของการบำบัด เพราะคุณมีคุณค่าพอที่จะได้ใช้ชีวิตแบบที่หัวใจรู้สึกอิสระจริง ๆ